SAĞLIK VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ “ROL MODEL OLMAK” VE “DEĞERLİ KILMAK” İLE BAŞLAR
İş hayatımızda, sosyal yaşantımızda ve ailemizde hepimizin örnek aldığı ve kendimize “rol model” olarak belirlediğimiz kişiler vardır aslında. Bazılarımız bunu başkalarına veya kendisine itiraf etmeye çekindiği için gizli tutar veya yok der.
Rol model; davranışları, kişisel özellikleri veya bazı özel vasıflarıyla örnek alınan, taklit edilen kimse olarak tanımlanmaktadır.
Çocuğun gelişme ve kendini bulma yolculuğunda ilk rol model ebeveynleridir. Yaş ilerledikçe çocuk, çekirdek aile veya geniş aile içinde kendine yakın gördüğü kişiler içinden yeni rol modeller seçebilir. İlerleyen yıllarda ilgi alanının değişimi ve gelişimine göre rol modelleri de değişebilir. Rol modeli seçimi bilinç dışı gerçekleşen bir süreçtir. Yani bu süreç çocuğun “Acaba hangisini rol modeli olarak seçsem?” diye düşünüp karar vererek belirlediği bir süreç değildir. Bu seçimdeki temel nokta etkilenmedir. Ancak bunu da belirleyen, çocuğun dünyaya gözünü açtığı andan itibaren etkileşim içine girdiği kişilerin zihninde oluşturduğu veri havuzudur. Bu veri havuzunu oluşturan temel unsur aile ortamıdır.
Sağlık ve güvenlik kültürü kavramını ilk konuşacağımız ve rol model olarak etkileyeceğimiz kişiler de çocuklardır.
-Kızım ben sigara içiyorum ama sen içme!
-Oğlum ben araba kullanırken istem dışı gerilip küfür ediyorum ama sen etme!
-Emniyet kemeri beni rahatsız ediyor ama sen tak!
-Ben bağırmış olabilirim ama sen annene bağırma!
Çocuklar söylediklerimizden çok ne yaptığımızla ilgilenirler. Sadece çocuklar da değil aslında çevremizdeki herkes için geçerlidir bu.
İşyerimizde ve sosyal çevremizde de sağlık ve güvenlik yaklaşımının bir kültür haline gelmesini istiyorsak, önce kendimiz “rol model” olmalı ve istediğimiz değişiklik için karşı tarafın bizden ilham almasını beklemeliyiz. Ancak bu şekilde davranışların ve güvenlik kültürünün kalıcılığından bahsedebiliriz.
Sağlık ve güvenlik kültürünün gelişmesi için;
- Liderliğin önce kendinizden başladığını unutmayın
- Liderlikte ünvanların değil, kişisel özelliklerin ön planda olduğunu hissettirin
- Hayatınızın her noktasında “rol model” olun
- Rol model aldığını kişileri açıklayın ve neden rol model seçtiğinizi söyleyin. İnsanlar güzel şeyler duymak ister. Güzel şeyler insanları mutlu eder, motive eder ve değerli kılar.
- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kuralları sadece işyerinizde değil, hayatınızın her noktasında uygulayın.
- Sağlık ve güvenlik kültürünü geliştirmek için davranış odaklı yaklaşımları ve iletişimi ön planda tutun. Unutmayın karşınızdaki kişilere bir şeyleri benimsetmek ve içselleştirmesini istiyorsanız en önemli yaklaşımlardan biri “doğru ve etkili” iletişimdir.
- Sağlık ve Güvenlik kültürü için çocuk yaşta kazanılan alışkanlıklar ve edinilen bilgiler çok değerlidir. Ama yine geç kalmış değiliz....Davranış değişikliği her yaşta mümkündür! Yeter ki isteyelim.
- Sağlık ve güvenlik ile ilgili kuralları uymak ve uygulamak zorunda kaldığınız bir prosedür gibi düşünmeyin. Uygularsam ne kazanırım? Bana faydası neler olabilir? bakış açısıyla benimseyin ve içselleştirin.
- Ancak doğru iletişim, doğru hareket tarzı ve karşı tarafı değerli hissettirerek sağlık ve güvenlik yönetimini kültür haline getirebiliriz. Unutmayın!